Το CBT (Cognitive Behavioral Therapy) ή αλλιώς Γνωσιακή (ή γνωστική) Συμπεριφοριστική Θεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που έχει ως στόχο τη βελτίωση της ψυχικής υγείας και την αντιμετώπιση των ψυχολογικών διαταραχών του ατόμου. Η θεραπευτική διαδικασία του CBT είναι πάντα προσαρμοσμένη στις ανάγκες του εκάστοτε θεραπευόμενου, ώστε να τον βοηθήσει να αξιολογήσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του, και τελικά να γίνει θεραπευτής του εαυτού του.
Αναλυτικές λεπτομέρειες σχετικά με το ρόλο του ψυχολόγου, τη λειτουργία της ψυχοθεραπείας, καθώς και για τους διάφορους κλάδους της ψυχολογίας μπορείτε να βρείτε στο άρθρο μας Τι είναι Ψυχολογία.
Η λειτουργία της Γνωσιακής Συμπεριφοριστικής Θεραπείας
- To CBT επικεντρώνεται στο παρόν, με σκοπό την επίλυση των παροντικών προβλημάτων που απασχολούν το θεραπευόμενο. Ασχολείται δηλαδή με τις τωρινές δυσκολίες στη ζωή του θεραπευόμενου και όχι με το τι οδήγησε σε αυτές. Αναφορές στο παρελθόν μπορούν να γίνουν μόνο εάν το έχει ανάγκη ο θεραπευόμενος ή εάν κρίνεται απαραίτητο από το θεραπευτή.
- Θεραπευτής και θεραπευόμενος βρίσκουν μαζί νέους τρόπους συμπεριφοράς και σκέψης που μπορεί να ενσωματώσει ο τελευταίος στην καθημερινότητά του, ώστε να βοηθηθεί.
- Αυτό το είδος θεραπείας είναι προβληματοκεντρικό και εστιάζει σε συγκεκριμένους στόχους που θέτονται σε κάθε συνεδρία από το θεραπευτή και το θεραπευόμενο.
- Η έννοια της συνεργασίας είναι θεμελιώδης στο CBT, καθώς οι δύο πλευρές (θεραπευτής και θεραπευόμενος) εργάζονται ομαδικά. Η ενεργή συμμετοχή του θεραπευόμενου κατά τη διάρκεια της θεραπείας είναι πολύ σημαντική και καθοριστική για την αποτελεσματικότητά της.
- Σκοπός της Γνωσιακής Συμπεριφοριστικής Θεραπείας είναι να βοηθήσει το άτομο να γίνει ο θεραπευτής του εαυτού του. Αυτό επιτυγχάνεται εν μέρει με την ανάθεση ‘ασκήσεων’ από το θεραπευτή στο θεραπευόμενο, τις οποίες ο τελευταίος κάνει εκτός του πλαισίου της συνεδρίας. Οι ασκήσεις αυτές, οι οποίες θεωρούνται ‘δουλειά για το σπίτι’, βοηθούν το θεραπευόμενο να αναπτύξει τη δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων και να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του.
Οι βασικές αρχές της Γνωσιακής Συμπεριφοριστικής Θεραπείας
Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία βασίζεται σε κάποιες βασικές αρχές, μερικές εκ των οποίων είναι ότι:
- Οι ψυχολογικές δυσλειτουργίες οφείλονται εν μέρει σε προβληματικούς τρόπους σκέψης που δε βοηθούν το άτομο.
- Τα ψυχολογικά προβλήματα βασίζονται εν μέρει σε μοτίβα συμπεριφοράς που το άτομο έχει μάθει, αλλά δεν το εξυπηρετούν.
- Οι θεραπευόμενοι μπορούν να βοηθηθούν με το να μάθουν καλύτερους και πιο αποτελεσματικούς τρόπους να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που τους προκαλούν αναστάτωση.
Ποιες είναι οι τεχνικές της Γνωσιακής Συμπεριφοριστικής Θεραπείας
Ο ψυχολόγος που εφαρμόζει τη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία χρησιμοποιεί διάφορες τεχνικές και στρατηγικές που έχουν ως στόχο να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης του θεραπευόμενου. Μερικές από αυτές είναι:
- Η ανάπτυξη της ικανότητας επίλυσης προβλημάτων ως μέσο αντιμετώπισης των δύσκολων καταστάσεων.
- Η ανάπτυξη της ικανότητας να αντιλαμβάνεται ο θεραπευόμενος ότι ο τρόπος σκέψης του είναι αυτός που δημιουργεί προβλήματα στη ζωή του.
- Η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης και της πίστης στις ικανότητές του θεραπευόμενου.
- Η ανάπτυξη της ικανότητας να αντιμετωπίζει ο θεραπευόμενος τους φόβους του, αντί να τους αποφεύγει.
- Η χρήση της τεχνικής του παιχνιδιού ρόλων (role play) προκειμένου να προετοιμαστεί ο θεραπευόμενος για μελλοντικές αλληλεπιδράσεις με άλλα άτομα.
- Η καλλιέργεια της ικανότητας να ηρεμεί ο θεραπευόμενος το σώμα και το μυαλό του.
Ψυχολογικές διαταραχές που αντιμετωπίζονται με τη Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία
Οι ψυχολογικές διαταραχές που αντιμετωπίζονται με το CBT είναι, μεταξύ άλλων:
- Η κατάθλιψη
- Η αγχώδης διαταραχή
- Οι φοβίες
- Οι διατροφικές διαταραχές
- Η σχιζοφρένεια
- Το μετατραυματικό στρες
- Η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
- Η διαταραχή πανικού
- Ψυχολογικές διαταραχές που σχετίζονται με τον αλκοολισμό
Η Σχολή Ψυχολογίας του Mediterranean College προσφέρει εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα, όπως το Professional Diploma Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία (CBT) και μεταπτυχιακά προγράμματα, όπως το Μεταπτυχιακό Κλινικής Ψυχολογίας και το Μεταπτυχιακό Σχολικής Ψυχολογίας. Όλα τα προγράμματα ψυχολογίας έχουν σχεδιαστεί με σκοπό να εφοδιάσουν τους φοιτητές με τις απαραίτητες θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις, ώστε να εργαστούν αποτελεσματικά ως ψυχολόγοι, σύμβουλοι ψυχικής υγείας και ψυχοθεραπευτές.
