Η κλινική ψυχολογία είναι ένας εφαρμοσμένος επιστημονικός κλάδος της ψυχολογίας που ασχολείται με τη μελέτη, κατανόηση, αξιολόγηση, διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία των ψυχικών διαταραχών. Σκοπός της κλινικής ψυχολογίας είναι να αποκατασταθεί η ψυχική υγεία του ατόμου. Ο βασικός άξονάς της είναι η ψυχοθεραπεία, με την οποία ασχολούνται οι κλινικοί ψυχολόγοι, μαζί με άλλες δραστηριότητες, όπως η μελέτη και η έρευνα του αντικειμένου.
Ο ρόλος του κλινικού ψυχολόγου
Ο κλινικός ψυχολόγος είναι ένας επιστήμονας με πτυχίο ψυχολογίας και εξειδίκευση στην κλινική ψυχολογία μέσω ενός μεταπτυχιακού κλινικής ψυχολογίας. Αν και η κλινική ψυχολογία είναι ένας τομέας ο οποίος είναι επιστημονικά κοντά στην ψυχιατρική, ένας κλινικός ψυχολόγος δε μπορεί να συνταγογραφήσει φάρμακα, όπως ένας ψυχίατρος. Αντίθετα, μέσα από διαγνωστικές συνεδρίες, ο κλινικός ψυχολόγος μελετά τη συμπεριφορά του ατόμου και την αξιολογεί με σκοπό τη διάγνωση, την παρέμβαση και την αποκατάσταση της ψυχικής υγείας του θεραπευόμενου.
Τρόποι αξιολόγησης στην κλινική ψυχολογία
Ενας από τους πιο βασικούς ρόλους του κλινικού ψυχολόγου είναι η αξιολόγηση της ψυχολογικής κατάστασης του θεραπευόμενου, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει σε διάγνωση. Οι τρόποι αξιολόγησης στην κλινική ψυχολογία είναι :
- Τεστ προσωπικότητας, μέσω των οποίων, ο κλινικός ψυχολόγος εντοπίζει μοτίβα συμπεριφοράς, σκέψεων και συναισθημάτων του πελάτη. Στα τεστ προσωπικότητας, ο θεραπευόμενος καλείται να απαντήσει σε διάφορες ερωτήσεις κλειστού τύπου με απαντήσεις, όπως Σωστό/Λάθος και Ναι/Όχι.
- Τεστ νοημοσύνης, με βάση τα αποτελέσματα των οποίων ο κλινικών ψυχολόγος αξιολογεί τις γνωστικές λειτουργίες του πελάτη, καθώς και άλλες λειτουργίες, όπως η μνήμη, οι γενικές γνώσεις και η λογική σκέψη.
- Συμπεριφορική αξιολόγηση με διαγνωστικά εργαλεία, τα οποία έχουν σκοπό να εντοπίσουν και να διαγνώσουν διάφορες διαταραχές. Για το σκοπό αυτό έχουν δημιουργηθεί διαγνωστικά τεστ που χρησιμοποιούνται για διαταραχές όπως η σχιζοφρένεια.
- Διαγνωστικές συνεντεύξεις, κατά τη διάρκεια των οποίων ο κλινικός ψυχολόγος κάνει ερωτήσεις στον πελάτη, μέσω των οποίων έχει την ευκαιρία να μιλήσει για τον εαυτό του, ώστε να αποκαλυφθούν οι σκέψεις και τα συναισθήματά του.
Το στάδιο της παρέμβασης του κλινικού ψυχολόγου
Η παρέμβαση είναι μία από τις πιο σημαντικές λειτουργίες ενός κλινικού ψυχολόγου στα πλαίσια της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας. Μέσα από την δημιουργία μια σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου (είτε πρόκειται για άτομο, είτε για ζευγάρι ή ομάδα ατόμων), ο κλινικός ψυχολόγος ενδυναμώνει τον πελάτη ώστε να πάρει τις κατάλληλες αποφάσεις και να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες που θα βελτιώσουν τη ζωή του.
Η παρέμβαση του κλινικού ψυχολόγου, η οποία βασίζεται πάντα στην έρευνα και στη μελέτη, μπορεί να είναι διαφόρων ειδών, ανάλογα με την κάθε περίπτωση. Για παράδειγμα, στη θεραπεία Gestalt*, η παρέμβαση γίνεται μέσα στα πλαίσια της συνεδρίας, μέσω της αλληλεπίδρασης μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου. Αντίθετα, σε άλλα είδη θεραπείας, η διαδικασία γίνεται σε μεγάλο βαθμό εκτός συνεδρίας.
Διαφορές και ομοιότητες μεταξύ κλινικής ψυχολογίας και ψυχοθεραπείας
Διαφορές μεταξύ κλινικής ψυχολογίας και ψυχοθεραπείας
Κλινική ψυχολογία |
Ψυχοθεραπεία |
| Η κλινική ψυχολογία είναι εφαρμοσμένος κλάδος της ψυχολογίας. | Η ψυχοθεραπεία δεν είναι. |
| Η κλινική ψυχολογία βασίζεται σε βασικούς επιστημονικούς κλάδους, όπως η Ψυχολογία της προσωπικότητας, η Γνωστική ψυχολογία, η Πειραματική ψυχολογία, η Αναπτυξιακή ψυχολογία, και άλλα. | Στην ψυχοθεραπεία υπάρχουν διάφορες σχολές και κατευθύνσεις, όπως η γνωσιακή-συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία, η συστημική ψυχοθεραπεία, η ψυχοδυναμική ψυχοθεραπεία και άλλες. |
| Οι κανόνες της μεθοδολογίας της έρευνας πρέπει να ακολουθούνται από την κλινική ψυχολογία. | Η ψυχοθεραπεία δεν οφείλει να τους ακολουθεί. |
Ομοιότητες μεταξύ κλινικής ψυχολογίας και ψυχοθεραπείας
Εκτός από διαφορές, η κλινική ψυχολογία και η ψυχοθεραπεία έχουν κάποιες βασικές ομοιότητες, όπως το ότι:
- Χρησιμοποιούν τη συζήτηση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου ως μέσο παρέμβασης.
- Καλύπτουν όλο το φάσμα των ψυχικών δυσλειτουργιών.
- Ασχολούνται με το ίδιο αντικείμενο, δηλαδή τις ψυχικές διαταραχές του ατόμου.
Οι σχολές θεραπείας
Υπάρχουν διάφορες σχολές, η κάθε μια από τις οποίες βασίζεται σε διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση. Οι πιο βασικές από αυτές είναι:
- Η ψυχοδυναμική
- Η ουμανιστική
- Η γνωσιακή/συμπεριφορική
- Η συστημική
Η Σχολή Ψυχολογίας του Mediterranean College προσφέρει το μεταπτυχιακό Κλινική Ψυχολογία & Συμβουλευτική, στα πλαίσια του οποίου καλύπτονται θεωρητικά και εμπειρικά τομείς όπως η νευροψυχολογία, η ψυχοπαθολογία και η ψυχοφαρμακολογία, προετοιμάζοντας τους φοιτητές για την άσκηση του επαγγέλματος του κλινικού ψυχολόγου.
