Η συμβουλευτική ψυχολογία είναι ένας εφαρμοσμένος κλάδος της ψυχολογίας, ο οποίος ασχολείται με τη διευκόλυνση της προσωπικής και διαπροσωπικής λειτουργικότητας του ατόμου. Συγκεκριμένα, εστιάζει σε διάφορους τομείς της ζωής, όπως:
- Ο επαγγελματικός
- Ο κοινωνικός
- Ο συναισθηματικός
- Ο εκπαιδευτικός
- Ο αναπτυξιακός
- Ο τομέας της υγείας
Αναλυτικές λεπτομέρειες σχετικά με το ρόλο του ψυχολόγου, τη λειτουργία της ψυχοθεραπείας, καθώς και για τους διάφορους κλάδους της ψυχολογίας μπορείτε να βρείτε στο άρθρο μας Τι είναι Ψυχολογία.
Ο σκοπός της συμβουλευτικής ψυχολογίας
Παρόλο που ο όρος παραπέμπει στην παροχή συμβουλών, δεν είναι αυτή η λειτουργία της συμβουλευτικής ψυχοθεραπείας. Αντίθετα, σκοπός της είναι να βοηθήσει άτομα με ψυχολογικές, σωματικές και συναισθηματικές διαταραχές να διαχειρίζονται καλύτερα δύσκολες καταστάσεις στην καθημερινότητά τους και να ζουν μια πιο ποιοτική και λειτουργική ζωή. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τη διαδικασία αλληλοεπικοινωνίας μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου, ή των θεραπευόμενων, αν πρόκειται για θεραπευτική ομάδα.
Ατομική και ομαδική συμβουλευτική
Η συμβουλευτική μπορεί να γίνει τόσο σε ατομικό, όσο και σε ομαδικό επίπεδο.
- Στην ατομική συμβουλευτική, ο σύμβουλος συνεργάζεται με τον συμβουλευόμενο, με σκοπό την παροχή στοχευμένης βοήθειας, μέσα από διάφορες μορφές αξιολόγησης (ψυχομετρικά τεστ, συνεντεύξεις, αυτοαξιολόγηση κ.α.).
- Στην ομαδική συμβουλευτική, ο σύμβουλος συνεργάζεται με δύο ή περισσότερα άτομα, με στόχο την προσωπική ανάπτυξη του καθενός από αυτά μέσα στα πλαίσια της ομάδας. Μερικά είδη ομαδικής συμβουλευτικής είναι η συμβουλευτική οικογένειας, η συμβουλευτική ζεύγους, και η συμβουλευτική γονέων.
Και στις δύο περιπτώσεις, η συμβουλευτική διαδικασία έχει αρχή και τέλος. Όταν ολοκληρώνεται, είναι σημαντικό να γίνεται μια ανασκόπηση, τόσο από την πλευρά του συμβούλου, όσο και του συμβουλευόμενου.
Μέσα από την ανασκόπηση:
- Εκφράζονται τα συναισθήματα των δύο πλευρών.
- Γίνεται αξιολόγηση όσων επιτεύχθηκαν κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
- Δίνεται ενθάρρυνση από το θεραπευτή, ώστε ο θεραπευόμενος να συνεχίσει να εφαρμόζει στη ζωή του όσα αποκόμισε από τη συμβουλευτική.
Ο ρόλος του συμβουλευτικού ψυχολόγου
Ο συμβουλευτικός ψυχολόγος εκπαιδεύεται ειδικά ώστε να είναι επιστήμονας-επαγγελματίας. Αυτό σημαίνει ότι εκτελεί παράλληλα ψυχοθεραπευτικό, αλλά και ερευνητικό έργο, συνδυάζοντας τη θεωρία με την πράξη, με στόχο την προαγωγή της ευημερίας του θεραπευόμενου.
Η λειτουργία του συμβουλευτικού ψυχολόγου περιλαμβάνει:
- Την αξιολόγηση της ψυχολογικής κατάστασης του θεραπευόμενου.
- Την ερμηνεία του ψυχολογικού προβλήματος.
- Την εύρεση και εφαρμογή της κατάλληλης θεραπείας.
- Τη διατήρηση αρχείων της συμβουλευτικής διαδικασίας.
- Την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της θεραπείας.
- Την εκπαίδευση, εποπτεία και έρευνα.
Μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά που οφείλει να έχει ένας συμβουλευτικός ψυχολόγος, είτε δουλεύει σε ατομικό, είτε σε ομαδικό επίπεδο, είναι η ενσυναίσθηση και η άνευ όρων αποδοχή του κάθε θεραπευόμενου.
Μέσα από τη διαδικασία της συμβουλευτικής, ο ψυχολόγος βοηθάει τον θεραπευόμενο να αποκτήσει ικανότητες ή να βελτιώσει αυτές που έχει ήδη, ώστε να αντιμετωπίζει πιο αποτελεσματικά τα προβλήματα που προκύπτουν στην καθημερινότητά του.
Άλλος ένας βασικός ρόλος του συμβουλευτικού ψυχολόγου είναι η εμψύχωση και ενδυνάμωση του ατόμου, μέσα από τις θεραπευτικές υπηρεσίες που προσφέρει.
Που μπορεί να εργαστεί ένας συμβουλευτικός ψυχολόγος
Ένας συμβουλευτικός ψυχολόγος, εκτός από το να ασκήσει το επάγγελμα σε ιδιωτικά πλαίσια, μπορεί επίσης να εργαστεί σε:
- Πανεπιστήμια
- Ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα
- Κέντρα ψυχικής υγείας
- Κέντρα απεξάρτησης
- Κρατικούς και μη κρατικούς οργανισμούς
- Ιδρύματα υγείας, όπως τα νοσοκομεία και τα κέντρα περίθαλψης
- Συμβουλευτικά κέντρα
Στους οργανισμούς, πολύ συχνά υπάρχει πίεση χρόνου, αφού ο ψυχολόγος ασχολείται με πολλές περιπτώσεις το ίδιο διάστημα. Για το λόγο αυτό, οφείλει να αντιλαμβάνεται γρήγορα την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου ή της ομάδας με την οποία δουλεύει και να θέτει τα κατάλληλα ερωτήματα που θα βοηθήσουν στην αξιολόγησή της.
Η Σχολή Ψυχολογίας του Mediterranean College προσφέρει το Higher Professional Diploma (HPD) Συμβουλευτική & Ψυχολογία, στα πλαίσια του οποίου καλύπτονται θεωρητικά και εμπειρικά οι τομείς της ψυχολογίας, της ανάπτυξης συμβουλευτικών δεξιοτήτων, και των βασικών ψυχοθεραπευτικών προσεγγίσεων. Μέσα στα πλαίσια του προγράμματος, οι φοιτητές έχουν την ευκαιρία να λάβουν μέρος σε παιχνίδια ρόλων και σε ομάδες προσωπικής ανάπτυξης που έχουν ως στόχο την εξέλιξη της αυτογνωσίας τους.
